پلی وینیل الکل پلیمری سنتزی، محلول در آب است و به صورت پودر سفید رنگ میباشد که در صنایع بسته بندی مواد غذایی ، تولید دارو ، چسب ، مواد آرایشی بهداشتی (ماسک صورت) و … کاربردهای فراوانی دارد .
نام های مترادف : پلی ویول; PVA ;  PVOH ; PVAL ; polyvinyl alcohol

پلی وینیل الکل

پلی وینیل الکل  از جایگزینی گروه استات در وینیل استات با گروه های هیدروکسیل تهیه میشود. دارای خواص بسیار عالی و همچنین خواص امولسیون کننده در محیط می باشد.دارای فرمول شیمیایی -C2 H4 O)n) – است که در آن n از 500-5000 متغیر است و می تواند باعث ایجاد تغییر در وزن مولکولی از 20000 تا 200000 دالتون شود. به دلیل ساختار کریستالی که دارد ، بسیار پایدار بوده و از لحاظ شیمیایی خنثی است . PVA هم با ترکیبات آلی و هم ترکیبات معدنی می تواند تحت استریفیکیشن قرار بگیرد و در واکنش با اسید بوریک و بوراکس استرهای حلقوی تشکیل می دهد .

پلی وینیل الکل
پلی وینیل الکل

مشخصات فنی

  • نام شیمیایی : پلی وینیل الکل | polyvinyl alcohol
  • فرمول شیمیایی : C2H4O
  • انحلال پذیری در آب :  انحلال پذیر است
  • شکل ظاهری : پودر سفید رنگ  و بدون بو
  • گرید محصول : صنعتی

ویژگیهای پلی وینیل الکل

  •  پایدار است
  • غیر سمی است.
  • به راحتی توسط ارگانیسم های زنده قابل تجزیه است.
  • سازگار با محیط زیست است.
  • در آب سرد و گرم حل میشود.
  • در برابر حلال، روغن و گریس مقاوم است.
  • در حلال های آلی انحلال ناپذیر است.در اتانول نیز انحلال پذیری کمی دارد.
  • PVA با حدود 88 درصد هیدرولیز در آب سرد و هم آب گرم حل میشود
  • هرچه هیدرولیز بالاتر باشد حلالیت کمتر میشود و مقاومت نسبت به آب بیشتر میشود.
  • هردو گرید 20 و 24 داری درجه هیدرولیز مشابه میباشند.اما چون درصد وینیل استات در گرید BP24 بیشتر میباشد، غلظت(ویسکوزیته) بیشتری نسبت به BP20 ایجاد میکند.
  • هنگامی که به آن گرما داده می شود تا تجزیه حرارتی گردد، این ماده بخارات سوزاننده از خود متصاعد می کند

کاربرد های پلی وینیل الکل

1.کاربرد در پزشکی

  • شاید جالب باشد که در اینجا ذکر شود یکی دیگر از کاربرد های در حال پیشرفت این ماده در بازار دارویی می باشد.
  • پلی وینیل الکل در پزشکی جهت لایه پوششی قرص های دارویی بسیار مهم است.
  • قطره پلی وینیل الکل که به عنوان اشک مصنوعی نیز شناخته می شود، برای تسکین خشکی و درد چشم مورد استفاده قرار می گیرد ، خصوصا در مواردی که خشکی ناشی از کاهش جریان اشک باشد .

2.صنایع کشاورزی

  • در صنایع کشاورزی به‌منظور افزایش چسبندگی خاک و جلوگیری از فرایش خاک استفاده میشود
  • در تولید کود شیمیایی، آفت‌کش و علف‌کش‌ها نیز مورداستفاده است.

3.فیلم

  • این ماده در حلال های نفتی نامحلول است و این ویژگی اجازه می دهد تا در پوشش ها و فیلم ها مورد استفاده قرار گیرد
  • ساخت فیلم و پوشش با قدرت کششی و انعطاف پذیری بالا که در برابر نفوذ دی اکسید کربن، اکسیژن و دیگر بخار ها مقاوم باشند.

4.چسب

  • چسب PVA نیز وجود دارد که نباید آن را با چسب پلی وینیل استات اشتباه گرفت .
  • این چسب در آب محلول بوده و با گذشت زمان زرد نمی شود و برای چسپاندن کاغذ و موارد دیگری کاربرد دارد.

4.کاربردهای دیگر

  • آهارزنی کاغذها و منسوجات و تولید کاغذ عکاسی.
  • تولید دستکش‌های مقاوم در برابر مواد اولیه شیمیایی.
  • تولید بسته‌بندی‌های شوینده‌های یک‌بارمصرف.
  • تهیه کلوئیدی های محافظ برای پلیمریزاسیون امولسیونی.
  • تهیه الیاف و تهیه پلی وینیل بوتیرات.
  • آهارزنی کاغذ.
  • در تهیه افزودنی های بتونی و اتصالات سیمانی در ساخت ساختمان ها.
  • بالا بردن چسبندگی خاک برای جلوگیری از فرسایش خاک.
  • در آفت کش ها، علف کش ها و کودهای شیمیایی.

تولید پلی وینیل الکل

ماده اولیه و کلیدی در تولید PVA مونومر وینیل استات(VAc) است. PVA به وسیله پلیمریزاسیون مونومر VAc و سپس با هیدرولیز جزئی به دست می آید. در این هیدرولیز، گروه استر در PVAc در با گروه هیدروکسیلی جایگزین می شود. در ادامه فرایند با حضور سدیم هیدروکسید به عنوان کاتالیست، فرایند کامل می شود. با اضافه کردن تدریجی عامل محلول صابونی شدن، PVA رسوب میکند و سپس آن را شستشو داده و خشک می کنند.

نکات ایمنی

با توجه به پایداری و خنثی بودن PVA به صورت کلی به عنوان ماده ای امن در نظر گرفته می شود. به صورت بلعیدنی نیز به عنوان ماده ای نسبتا ایمن شناخته می شود و به سرعت از بدن دفع می شود.